احسان و تواضع (قرآن)کسی که می خواهد به دیگران احسان کند باید این احسان همراه با تواضع باشد. ۱ - احسان همراه با تواضعاحسان به دیگران،لازم است با تواضع و دور از تکبر انجام بگیرد. واعبدوا الله ولا تشرکوا به شیــا وبالولدین احسـنـا وبذی القربی والیتـمی‌والمسـکین والجار ذی القربی والجار الجنب والصاحب بالجنـب وابن السبیل وما ملکت‌ایمـنکم ان الله لا یحب من کان مختالا فخورا.و خدا را بپرستید! و هیچ‌چیز را همتای او قرار ندهید! و به پدر و مادر، نیکی کنید؛ همچنین به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان ، و همسایه نزدیک، و همسایه دور، و دوست و همنشین، و واماندگان در سفر ، و بردگانی که مالک آنها هستید؛ زیرا خداوند، کسی را که متکبر و فخر فروش است، (و از ادای حقوق دیگران سرباز می‌زند،) دوست نمی‌دارد. .ضـمـنا اسلام برنامه دقیقى براى آزادى تدریجى بردگان تنظیم کرده که به ((آزادى مـطـلق )) آنـهـا مى انجامد، و به خواست خدا در ذیل آیات مناسب ، مشروحا از آن سخن خواهیم گفت . در پایان آیه هشدار مى دهد و مى گوید: ((خداوند افراد متکبر و فخرفروش را دوست نمى دارد)) (ان الله لا یحب من کان مختالا فخورا). ۲ - اقسام تواضع۲.۱ - تواضع در رفتارخداوند به تواضع در رفتار توصیه کرده است. ولا تمش فی الارض مرحـا انک لن تخرق الارض ولن تبلغ الجبال طولا.و روی زمین، با تکبر راه مرو! تو نمی‌توانی زمین را بشکافی، و طول قامتت هرگز به کوه‌ها نمی‌رسد! وعباد الرحمـن الذین یمشون علی الارض هونـا واذا خاطبهم الجـهلون قالوا سلـمـا.بندگان (خاص خداوند) رحمان ، کسانی هستند که با آرامش و بی‌تکبّر بر زمین راه می‌روند؛ و هنگامی که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام می‌گویند (و با بی‌اعتنایی و بزرگواری می‌گذرند)؛ ۲.۲ - توصیه لقمان به فرزندشتواضع در رفتار، توصیه لقمان به فرزندش می باشد. ولا تصعر خدک للناس ولا تمش فی الارض مرحـا ان الله لا یحب کل مختال فخور• واقصد فی مشیک واغضض من صوتک ان انکر الاصوت لصوت الحمیر.(پسرم!) با بی‌اعتنایی از مردم روی مگردان، و مغرورانه بر زمین راه مرو که خداوند هیچ متکبّر مغروری را دوست ندارد. •(پسرم!) در راه‌رفتن، اعتدال را رعایت کن؛ از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت‌ترین صداها صدای خران است. .سپس لقمان به مسائل اخلاقى در ارتباط با مردم و خویشتن پرداخته ، نخست تواضع و فروتنى و خوشروئى را توصیه کرده مى گوید: ((با بى اعتنائى از مردم روى مگردان )) (و لا تصعر خدک للناس ). ((و مغرورانه بر روى زمین راه مرو)) (و لا تمش فى الارض مرحا). ((چرا که خداوند هیچ متکبر مغرورى را دوست نمى دارد)) (ان الله لا یحب کل مختال فخور). ((تصعر)) از ماده ((صعر)) در اصل یکنوع بیمارى است که به شتر دست مى دهد و گردن خود را کج مى کند. ((مرح )) (بر وزن فرح ) به معنى غرور و مستی ناشى از نعمت است . ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگ قرآن،مرکز فرهنگ و معارف قرآن،برگرفته از مقاله «احسان و تواضع» |